Goejaba

De zelfredzaamheid van een dorpsgemeenschap

Aan de oevers van de Surinamerivier, ten zuiden van de Afobakadam, ongeveer 170 km van Paramaribo, ligt het dorp Goejaba. Het dorp is alleen per boot te bereiken en telt zo’n 5000 inwoners. Aan de overkant van het dorp, op een stuk land van ongeveer 7 hectare (17 acres), is een jatropha-plantage. Dorpelingen halen olie uit het zaad van de jatropha-plant om een pure en natuurlijke zeep van hoge kwaliteit te produceren: Guyaba-zeep

Het idee om iets met jatropha-olie te doen ontstond nadat de Rotary Club Paramaribo een waterproject in het dorp had gerealiseerd. De roterende leden die bij dat project betrokken waren, wilden de economische ontwikkeling van het dorp versterken en daarmee de armoede verminderen.

Het was de bedoeling om een project te starten waar de gemeenschap actief aan zou deelnemen. Een belangrijke voorwaarde was dat ook vrouwen er baat bij zouden hebben. Na verschillende mogelijkheden te hebben onderzocht, is in samenwerking met de Stichting voor de Ontwikkeling van Goejaba een voorstel voor de productie van duurzame biodiesel ontwikkeld.

De genomen stappen
De lokale bevolking in het binnenland was al bekend met de jatropha-plant. Ze gebruiken de zaden om olie te maken. Er werd op kleine schaal geteeld, maar als het plantareaal kon worden vergroot, zou ook de productie toenemen. En zo ontstond het idee om iets met jatropha-olie te doen. De doelstellingen van het project waren talrijk; het verschaffen van werkgelegenheid in een fabriek, het creëren van inkomsten door het leveren van jatropha-zaden en het verkleinen van de oppervlakte die nodig is voor slash-and-burn-landbouw door tussen de jatropha-planten te verbouwen. Verder was het doel om de nodige bedrijfskennis te ontwikkelen door technische assistentie te verlenen en coaching te geven. Het project is opgezet in twee hoofdelementen; productiefaciliteiten en de plantage. De Rotary Club Paramaribo nam de productiefaciliteiten op zich, terwijl de Goejaba Development Foundation de plantage in samenwerking met de dorpsgemeenschap zou ontwikkelen. De Anton de Kom Universiteit was zeer behulpzaam bij zowel het opzetten van productiefaciliteiten als de plantage. Bovendien heeft de universiteit substantieel bijgedragen aan de ontwikkeling van het maken van de zeep.

Een extra stimulans
Achteraf bleek de ontwikkeling en het onderhoud van de plantage een te grote verantwoordelijkheid om alleen door de dorpelingen te worden gedragen. Tot 2010 hielden de dorpelingen zich aan de gemaakte afspraken en werd er een plantage van ongeveer 17 hectare ontwikkeld. Alle transport over de rivier en slaapgelegenheid in het dorp waren voorzien. Dit proces duurde echter vrij lang. Bovendien kostte het vinden van financiële middelen ook tijd. Beide leidden ertoe dat de dorpelingen hun interesse verloren. Gelukkig kreeg het project in 2012 een extra stimulans; een subsidie van UNDP. Deze fondsen werden gebruikt om het project weer op de rails te krijgen en om een hoogwaardige antibacteriële zeep te maken van jatropha-olie. De fabriek was uitgerust met twee oliepersen voor de productie van jatropha-olie. Bovendien werd er een ruimte ingericht om de zeep te produceren. Het jatropha areaal is gerooid, de jatropha planten zijn gesnoeid en alles is nu goed onderhouden. Vanaf 2014 begon de fabriek langzaam te werken en uiteindelijk zal het project worden overgedragen aan de lokale gemeenschap.

Lokale markt

Het bedrijf stelt: “Jatropha zeep is een prachtig en groen product!”